Kruševac i Bagdala-Preporuka za vikend turu

Lazarev grad na reci Rasini krije mnoge znamenitosti…

Lokacija

Kruševac se nalazi u centralnom delu Srbije. Kruševačka kotlina obuhvata dolinu Zapadne Morave i prostire se između Kopaonika, Željina i Goča sa zapada; Velikog i Malog Jastrepca sa juga; severnim delom dominiraju Gledićke planine i Juhor; istočno i severoistočno nalaze se Mojsinjske planine. Zapadna Morava i Rasina predstavljaju najznačajnije rečne tokove, a od izuzetnog značaja su veštačko Ćelijsko jezero na reci Rasini i brojna izvorišta lekovitih mineralnih voda. Opština Kruševac se graniči sa severne strane opštinom Varvarin, sa severoistoka opštinama Ćićevac i Ražanj, sa istoka opštinom Aleksinac, sa juga opštinama Prokuplje i Blace, a sa jugozapada i zapada opštinama Brus, Aleksandrovac i Trstenik. Kruševac je jedan od gradova u Srbiji koji na najbolji mogući način čuva lepote i tradicionalne vrednosti kraja u kome se nalazi. Prepoznatiljv je po brojnim kulturno-istorijskim spomenicima i znamenitostima kao i prelepom okolinom sa Ribarskom Banjom i planinom Jastrebac koje plene svojom jedinstvenošću i atraktivnom turističkom ponudom.

Arheološki park „Lazarev grad“

Kao jedan od malobrojnih gradskih centara i važno političko, privredno i ekonomsko središte Moravske Srbije, Kruševac je pružio dragocen doprinos razvoju kulture i umetnosti ovog doba. Izuzetna dostignuća u oblasti crkvenog graditeljstva i monumentalnog slikarstva ovu epohu čine najoriginalnijom u čitavoj srpskoj srednjovekovnoj umetnosti, predstavljajući istovremeno, posebno po svojevrsnom graditeljskom zamahu, i jedini vitalni stvaralački ogranak vizantijske arhitekture poznog srednjeg veka. Spomenik osnivaču Kruševca, knezu Lazaru, nalazi se u istočnom delu arheološkog parka „Lazarev grad“. Otkriven je 27. juna 1971. godine, povodom proslave „Šest vekova Kruševca“.

Autor Nebojša Mitrić, vajar iz Beograda, za predstavu figure Lazara, bio je inspirisan uobičajenim položajem srpskih srednjovekovnih vladara na svom kovanom novcu: sedeći stav sa mačem preko krila. Lik kneza Lazara urađen je prema ktitorskoj fresci u manastiru Ravanica. Graditeljske osobine kneza Lazara prikazane su konturama srednjovekovnog grada na levom ramenu figure, kao i obrisima Lazarice pod pazuhom desne ruke koji se lako uočavaju. Ornamenti na haljini preuzeti su sa Lazareve haljine čija se kopija čuva u Narodnom muzeju Kruševac.

Glavna gradska kula („Donžon“), danas očuvana u visini od oko 18 m (objekat je bio visok preko 20m), zidana je oblutkom i lomljenim kamenom, sa tesanicima od peščara kao ojačanjima u uglovima. Na osnovu vidljivih ležišta međuspratnih konstrukcija na istočnoj strani, gde se nalazio i glavni ulaz, može se zaključiti da je, pored prizemlja, imala četiri sprata. Približno spoljni oblik linije glavne kule i bedema koji od nje polaze u pravcu severa i istoka, prati odbrambeni suvi rov dubine 4,5 m i maksimalne širine 9 m, neobrađenog dna, sa stranicama ojačanim potpornim zidovima.
Građevina je imala odbrambenu ulogu, posebno kao poslednji otpor neprijatelju koji je već prodro unutar zidina grada.https://turizamkrusevac.rs

Crkva Lazarica

Sagrađena u jezgru Kruševca, Lazarica pripada grupi prestonih crkava, obzirom da je njeno građenje neposredno vezano za podizanje Kruševca kao prestonice srednjovekovne Srbije.

Ktitor, knez Lazar, crkvu posvećuje arhiđakonu Stefanu patronu dinastije Nemanjića, a u slavu svog prvorođenog sina i naslednika prestola, despota Stefana. Skladni arhitektonski oblici, polohromija fasada i izvanredna izrada plastičnog ukrasa, doprineli su da Lazaricu s punim pravom smatraju biserom moravske arhitekture. Kao izuzetno ostvarenje srpske srednjovekovne arhitekture i nacionalne graditeljske baštine, crkva Lazarica je proglašena spomenikom kulture od izuzetnog značaja.https://turizamkrusevac.rs

Bagdala

Bagdala, brdo, iznad samog grada, odavno je postalo sinonim Kruševca, omiljeno šetalište zaljubljenih parova, sastajalište mladih pesnika, sportista i dece. Predstavlja zeleni ambijent sa uređenim prostorom za šetnju i rekreativne sportove. Reč Bagdala u slobodnom prevodu turske reči označava „božanstveni pogled“, tako da Bagdala predstavlja i svojevrstan vidikovac.

Park minijatura „Srbija“ na Bagdali je nova turistička atrakcija u Kruševcu, otvorena na Vidovdan 2019. godine. Park je u obliku teritorije države Srbije, sa pet „reka“, deset „gradova“ i u prvom trenutku deset minijatura manastira: Žiča, Mileševa, Ravanica, Tronoša, Studenica, Gračanica, Lazarica, Krušedol, Pećka patrijaršija i Hram Svetog Save. Na Dan oslobođenja grada Kruševca, 14.oktobra 2019. godine, Park postaje bogatiji za dve minijature manastira – Visoki Dečani i Pavlovac. Idejni tvorac i autor projekta je dr Boris Stajkovac iz Beograda. Minijature su izrađivane u saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika Srbije. Prostor na Bagdali od Vidovdana 2020. godine, obogaćen je jarbolom 23 metra visine, sa srpskom zastavom koja će dominirati nad Gradom. Postament jarbola krasi trostrani prikaz dvoglavog orla sa grba Republike Srbije, rad autora dr Borisa Stajkovca. https://turizamkrusevac.rs