KARAĐORĐE: Gorostas kome se Napoleon klanjao, vojskovođa od kog su drhtali Turci!
Đorđe Petrović Кarađorđe
Rodonačelnik dinastije Кarađorđević, Đorđe Petrović Кarađorđe rođen je 15. novembra 1752. u selu Viševcu, u lepeničkom srezu. Roditelji Đorđa Petrovića bili su Petar i Marica Živković. Đorđe Petrović oženio se 1786. godine Jelenom Jovanović iz Masloševa. Iz tog braka rodilo se sedmoro dece – ćerke Sava, Sara, Poleksija i Stamenka, i sinovi Sima (umro po rođenju), Aleksa (umro u 29. godini u Кišinjevu, Rusija) i Aleksandar. Po povratku u Srbiju, Кarađorđe odlazi u hajduke, u čete Lazara Dobrića i Stanoja Glavaša, a zatim i sam postaje vođa ustanika. Uspostavljanje ograničene samouprave u Beogradskom pašaluku omogućava Кarađorđu da se vrati zemljoradnji i trgovini i uredi svoje imanje u šumadijskoj varošici Topola. Relativni mir u Srbiji prestaje 1801. godine, zavođenjem janičarske strahovlade. Srpski narod dospeva u najteže stanje ropstva, poniženja i patnje, nezapamćenih od pada pod Turke. Janičarski teror kulminira pokoljem najuglednijih Srba – sečom knezova. Кao odgovor na pokolj i događaje koji su mu prethodili, preživele srpske vođe sastale su se na narodnom zboru u Orašcu, na Sretenje 14. februara 1804. godine. Okupljeni pobunjenici izabrali su Кarađorđa Petrovića za vođu ustanka protiv dahija. Od tog dana njegov život postaje neraskidivo vezan za sudbinu Prvog srpskog ustanka. On postaje središna ličnost i pokretačka snaga svenarodnog pokreta za nacionalno oslobođenje. On je vrhovni predvoditelj, Gospodar i Vožd srpski, državotvorac, vojskovođa i diplomata.https://kraljevinasrbija.rs/kraljevska-porodica/istorija-dinastije/karadjordje/
Viševac
Karađorđevo mesto rođenja,odrastanja – Viševac selo srpskog vožda. Na sedmom kilometru puta što od Rače Kragujevačke vodi ka Topoli, u selu Viševcu, stoji na postamentu tri metra visok spomenik Karađorđu. VIŠEVAC, kao rodno mesto vođe Prvog srpskog ustanka, osnivača savremene srpske države i rodonačelnika dinastije Karađorđević – Đorđa Petrovića Karađorđa, trenutno je najznačajnije odredište u turističkoj ponudi opštine. Na ovom mestu je snimljen i deo iz serijala ,,CRNI GRUJA“. Teritorijalno pripada Šumadijskom okrugu i u njemu živi danas tek nešto više od 600 ljudi. Osim spomenika posvećenog vođi Prvog srpskog ustanka, u Viševcu se danas nalazi i spomen česma i Petrovi dvori, svojevrstan etno-kompleks koji posetiocima pruža mogućnost da vide kako je izgledala kuća u kojoj je Karađorđe rođen. Etno-kompleks čine kuća brvnara, kao i vajat, pčelinjak i kačara. Episkop šumadijski doktor Sava Vuković je 1994. godine izgradio crkvu posvećenu Svetom Georgiju u Viševcu, kao svoju zadužbinu. Crkva pripada Epahiji šumadijskoj Srpske pravoslavne crkve, a izgrađena je prema projektu kragujevačkog arhitekte Radoslava Prokića.https://www.kurir.rs/vesti/srbija/3847169/selo-visevac-mesto-poznato-po-karadjordju-cuva-legendu-o-njegovom-rodjenju-cudesan-san-turcina-predvideo-prvi-srpski-ustanak
Orašac
Orašac, mesto rođenja srpske države. Orašac je malo selo u opštini Aranđelovac u Centralnoj Srbiji. Poznato je kao mesto Prvog srpskog ustanka 1804. godine kada je započeto stvaranje Srbije kao moderne države. Od 1979. godine znamenitno mesto Orašac svrstava se u kulturno dobro od izuzetnog značaja. U znak sećanja na ovaj veliki istorijski događaj koji je doneo slobodu srpskom narodu, danas se 15. februar obeležava kao Dan državnosti u Srbiji. Kompleks spomenika obuhvata spomenik Karađorđu, spomen-školu, muzej, crkvu i Maričevićevu jarugu. Spomenik Voždu Karađorđu je visok 3,4m i izrađen je od belog mermera. Postavljen je na dan jubileja kojim je obeleženo 200 godina od ustanka. Tajni sastanak uglednih Srba održan je 15. februara 1804. godine u Marićevićevoj jaruzi u Orašcu i ovaj događaj se smatra jednim od najbitnijih u istoriji Srbije. Na mestu gde je održan zbor nalaze se tri mermerne ploče na kojima je uklesan deo pesme „Početak bune protiv dahija“ kao i datum kada je podignut Prvi srpski ustanak.https://nataniatravel.com/sr/orasac-mesto-rodjenja-srpske-drzave/
Radovanjski Lug i Pokajnica
U noći između 24. i 25. jula u Radovanjskom lugu kod Velike Plane ubijen je srpski vožd Đorđe Petrović – Karađorđe, a ovaj zločin se smatra jednom od najvećih mrlja u istoriji Srbije. Karađorđa je usmrtio sluga Vujice Vulićevića, knez Smederevske nahije, Nikola Novaković. . Za ovaj zločin Vujica se odmah pokajao, pa je i sagradio manastir brvnaru Pokajnicu nedaleko od Radovanjskog luga. Glava slavnog vožda poslata je turskom sultanu u Carigrad. Karađorđevo obezglavljeno telo prvobitno je sahranjeno u Radovanjskom lugu.https://stil.kurir.rs/lifestyle/156333/kako-je-ubijen-karadjordje-petrovic
Pokajnica – svetinja kod Velike Plane podignuta u znak pokajanja zbog velikog greha. Crkvu-brvnaru podigao je smederevski vojvoda Vujica Vulićević, koji je pomogao u ubistvu svog kuma Karađorđa Petrovića. U ataru Starog Sela kod Velike Plane, 1818. godine vojskovođa Vujica Vulićević podigao je Pokajnicu, crkvu-brvnaru koja je proglašena spomenikom kulture od izuzetnog značaja. Iako je smederevski vojvoda bio jedan od znamenitih učesnika u borbama protiv Turaka, on je takođe učestvovao i u zaveri koja je završena ubistvom Karađorđa Petrovića. Po predanju, Vujica Vulićević poneo je sa sobom Karađorđevu glavu, njegovu sablju, ordenje, odelo i bisage u kojima je bilo 4.000 dukata. Po povratku iz Radovanjskog luga seo je na proplanak da se odmori, a onda je i razmislio o strašnom činu u kom je učestvovao. Tad je, veruje se, Vujica odlučio da na mestu na kom je osetio duboko pokajanje podigne crkvu, koja otud i nosi naziv Pokajnica. U podizanju crkve novčano su učestvovali i knez Miloš i kneginja Ljubica. Ipak, na prestonoj ikoni Svetog Đorđa koji ubija aždahu stoji natpis da je svetinju sagradio „gospodar Vujica za pomen 1818. godine“. https://ona.telegraf.rs/putovanja-destinacije/3479258-pokajnica-svetinja-kod-velike-plane-podignuta-u-znak-pokajanja-zbog-velikog-greha
Mauzolej Dinastije Karađorđević
Na vrhu Malog Oplenca,na nadmorskoj visini od 347 metara, uzdiže se Crkva svetog Đorđa i Mauzolej kraljevske porodice Кarađorđević, bela petokupolna građevina, prefinjenih oblika i materijala, građena u kombinaciji srpsko -vizantijskog stila, a po projektu arhitekte Кoste J. Jovanovića, u periodu od 1910. do 1930. godine. Crkva je zadužbina kralja Petra I Кarađorđevića, unuka velikog vožda Кarađorđa. U tišini oplenačkog hrama svoj večiti spokoj našlo je pet vladara dinastije Кarađorđević i 24 člana najuže porodice. U dva sarkofaga od venčačkog mermera, na dva počasna mesta u južnoj i severnoj pevnici, na gornjem prostoru crkve počivaju rodonačelnik dinastije – vožd Prvog srpskog ustanka Đorđe Petrović – Кarađorđe (1762-1817) i njegov unuk, ktitor hrama, kralj Petar I Кarađorđević (1844-1921). U kripti, na pločama od dečanskog oniksa, nalaze se imena još trojice vladara – kneza Aleksandra Кarađorđevića, sina Кarađorđevog, koji je Srbijom vladao od 1842. do 1858., kralja Aleksandra I Кarađorđevića, ubijenog prilikom zvanične posete Francuskoj u Marseju, 1934. godine i kralja Petra II. Znalački ukomponovani u ambijent oplenačkog brda, monumentalne spoljašnosti i sa precizno odabranim mestom gde su podignuti, sa bogatstvom filigranske ornamentike i savršenog mozaika, crkva na Oplencu i mauzolej dinastije Кarađorđević predstavljaju biser kulturno – istorijskog nasleđa Topole i Oplenca. https://topolaoplenac.org.rs/mauzolej/
