Bečej je naselje dugog kontinuteta. Nastao je na Tisi još u XI veku i od tada do danas se razvija u prelepo naselje sa mnoštvo kulturnih spomenika. Prilikom brojnih arheoloških istržaivanja su pronađeni predmeti iz raličith ljudskih epoha, što još jednom potvrđuje značaj ovog vojvođanskog naselja. Danas u gradu živi oko 20.000 stanovnika. Najbrojniji su Mađari i Srbi, dok ostali čine nacionalne manjine.

Centar svih zbivanja u Bečeju – Trg Oslobođenja

Mesto svih dešavanja se odvija na Trgu Oslobođenja, gde se nalaze ujedno i najveće znamenitosti grada: pozorište, zadužbina baronice Jović, Gradska kuća, Rimokatolička crkva, crkva Svetog Georgija.

Bečej je rodno mesto baronice Eufemije Jović

Eufemija Jović – dobrotvorka i žena velikog srca, rođena u 1779. godine u Bečeju, ali je detinjstvo provela u Sentandreji. Početkom XIX veka se udaje za barona Stevana Jovića. Budući da je tokom života bila poznata kao veliki dobrotvor, želela je da se njena misija nastavi i nakon njene smrti. Baronica i baron su bili bez potomstva, zbog čega je 283 jutara zemlje i dvorac ostavljen Srpskoj crkvenoj opštini u Starom Bečeju, kako bi se osnovala zadužbina za vaspitanje srpske siromašne dece pravoslavne vere.

Baronica je podigla i dve crkve, od kojih se jedna nalazi u centru grada. Podignuta je u XIX veku i danas se u njoj nalaze posmrtni ostaci baronice i njenog supruga barona Stevana Jovića. Svaki stipendista je imao obavezu da prisustvuje liturgiji na Ivanjdan, koja se služi u ovoj kapeli u znak sećanja na baronicu.

Druga crkva se nekada nalazila na njenom salašu i u toj kapeli su se, po njenoj želji, venčavali parovi. Naime, svakog 28. avgusta, na Veliku Gospojinu se venčavao po jedan siromašni par, koji bi za bračnu sreću dobijao nameštaj. Nažalost, ta kapela je porušena 1952. godine.

I na kraju priče o Baronici dolazimo do jedne od najlepših zgrada u Bečeju – njene zadužbine. Krasi glavni gradski trg od 1905. godine. Projekat je izradio čuveni arhitekta Vladimir Nikolić, a sama zadužbina je podignuta od varoške kuće. Izgrađena je u prelepoj secesiji, a prepoznaćete je po natpisu „Zadužbina baronice Eufemije Jović“.

Zgrada opštine Bečej

Još jedno jako lepo zdanje se nalazi na Trgu Oslobođenja. Ovaj, možda i najreprezentativniji objekat po mišljenju mnogih, je u potpunosti završen 1881. godine. Od samog početka (1866. godine) je građen za potrebe gradske uprave i danas ima ogromnu ambijentalnu i istorijsku vrednost, zbog čega je zaštićen kao spomenik kulture od izuzetnog značaja.

Na njenoj fasadi možete uočiti mnoštvo dekorativne plastike, a samu unutrašnjost je diktirala i njena namena. Na gradskoj kući se nalazi i spomen ploča sa uklesanim imenima svih palih boraca tokom Drugog svetskog rata, postavljena 80ih godina pršlog veka.

Pravoslavna crkva Svetog Georgija

Nekoliko puta ste ovu crkvu viđali na mojim slikama (prvenstveno u pričama). Podignuta je sredinom XIX veka, a danas je zaštićena kao spomenik kulture od velikog značaja. Glavna bečejska crkva je posvećena Svetom Đorđu, a izgrađena je po projektima Jovana Somborskog i Andrije Šmausa. Glavni orijentir mnogih turista predstavljaju zvonici ove crkve – centralni je visine 52 m, dok su dva bočna zvonika visoka oko 34.

Na fasadi možete uočiti kombinaciju baroka i klasicizma. Posebnoj lepoti crkve doprinosi ikonostas, koji je izgrađen 10 godina kasnije. Čuveni Uroš Predić je devedesetih godina XIX veka oslikao ikone sa figurama svetitelja i na istim predstavio velike praznike.

Bečej je rodno mesto i Tana Mora

Rimokatolička crkva nosi naziv Uznesenje Marijino, izgrađena je 1830. godine i ovo je najstarija očuvana crkva na teritoriji grada. Prvobitno je izgrađena u ranoklasističkom stilu, da bi tokom svoje istorije i brojnih restauracija poprimila mešavinu različitih arhitektonskih stilova. Rimokatolička crkva se posebno ponosi činjenicom da su slike Tana Mora ulepšale enterijer crkve.

Morovi su, iz tadašnje austrougarske, došli u Bečej 1826. godine. Tan Mor je školovanje u oblasti prava završio u Mađarskoj, ali je tokom studija otkrio talenat i svoju sklonost ka slikanju. U tom periodu počinje da slika, a nakon završenih studija iz Pešte se seli u Beč gde se u potpunosti posvetio slikarstvu. Na slikama Tana Mora možete videti religiozne i istorijske scene, kao i portrete. Tan Mor je u jednom navratu bio i direktor Galerije slika Narodnog muzeja u Pešti. Iz zdravstvenih razloga odlazi u Italiju gde umire 1899. godine. Mnoga značajna dela je ostavio u Vojvodini, a Uspeće Marije i sveti Josim sa Hristom u naručju su dve najznačajnije koje se nalaze u Rimokatoličkoj crkvi u Bečeju.

Kralj Petar I Karađorđević

Sada već davne, 1924. godine je u Bečeju podignut spomenik kralju Petru I Karađorđeviću. Bilo je to jedno od prvih spomen-obeležja posvećenih kralju Petru I nakon Prvog svetskog rata. Izgrađen je od belog mermera, a rad je poznatog pančevačkog vajara Milana Nedeljkovića. Tokom Drugog svetskog rata je teško oštećen, za vreme mađarske okupacije, a novi (odnosno stari) spomenik je ponovo postavljen 1991. godine. Značajna restauracija je sprovedena pre 4 godine (izvor: TOOB).

Korisne informacije

Kako stići?

Bečej je od Beograda udaljen oko 125 km (ukoliko idete preko Kovilja), odnosno oko 130 km (ukoliko idete preko Temerina). Iskreno, ja sam išao drugim putem nekoliko puta, jer mi je delovalo dosta lakše. Mada sam i u razgovoru sa kolegama saznao da je malo bolji put. Prvi put sam prošao tuda i od tada ne menjam tu rutu. 🙂 Putarina u jednom pravcu za automobil je oko 240,00 dinara.

Gde jesti i popiti najbolju kafu?

U Bečeju imam prijatelje čije sam instrukcije sledio i nisam se pokajao. Zato i sa vama delim ove informacije, koje su apsolutno proverene! Ne pamtim da sam skoro video ovako „malo“ naselje, a toliko restorana. I što je najbitnije, ima nekoliko jako dobrih restorana. Bečej je poznat po burgerima, ne znam da li ste to znali? Burger Time je mesto gde su burgeri fantastični! Pažljivo isplanirajte posetu, jer ovaj restoran/pub ne radi nedeljom. Ukoliko niste ljubitelji burgera, možete probati pizzu (Pizzeria No1 ili Largos). A posle prve posete, postalo je tradicionalno da prvu kafu popijem u kafiću Baron. Jako prijatan kafić, ljubazno osoblje i lep ambijent u samom centru grada sa pogledom na zadužbinu baronice Jović. Negde sam čak i pronašao podatak, da je restoran Baron smešten u spomen kući Bogdana Dunđerskog. Dugo je ovaj objekat bio prepušten propadanju, a od 2019. godine je ovde smešten ovaj prelepi ugostiteljski objekat.

Ne propustite i…

Mnogo toga vam je još na raspolaganju, ukoliko se nađete u ovom kraju. Možete otići i do Novog Bečeja, prošetati uz Tisu i videti Šlajz – staru brodsku prevodnicu ili posetiti neke od dvoraca koji se nalaze u okolini. Nisam u potpunosti siguran kakva je sudbina ovih mesta, znam da su neki bili prepušteni propadanju, a neki su čak i privatizovani. Preporuka je da posetite čuveni Fantast – dvorac Dunđerskih. Znam da u dvorac ne možete ući, možete posetiti kapelu i ergelu konja, a dvorac posmatrati i fotografisati samo spolja.

A kada se izmorite od svih obilazaka, preporučujem da odete do Goranskog parka – koji predstavlja pluća grada. Osnovan je na inicijativu građana 1969. godine, a činilo ga je čak 60.000 stabala – oko 30.000 stabala crnog bora, 28.000 smrče i oko 2.000 ariša. Krajem osamdesetih godina je u parku bilo oko 120.000 stabala. U TOOB ističu da se u parku danas mogu naći stabla stara i po pola veka, a stalni posetioci parka su i srna, zec, veverica, sova… Ne znam da li ste znali da je ovo drugo najveće stanište sova u Srbiji?

Hvala na pažnji!

Toliko od mene za ovu reportažu, uskoro nastavljamo druženje i upoznavanje sa drugim divnim mestima u Srbiji. Do tada, možete pregledati još zanimljivih tekstova iz rubruke Upoznaj Srbiju na mom blogu. Za još detaljnih informacija možete posetiti i jako dobro uređen sajt Turističke organizacije opštine Bečej.

Ako vam se dopao ovaj tekst, podelite ga na društvenim mrežama. Uskoro još zanimljivih tekstova iz naše prelepe Srbije na našem blogu!